Theo báo Người lao động, ông Phạm Trường Giang, Vụ trưởng BHXH (Bộ LĐ-TB-XH), cho biết Luật BHXH 2024 luôn hướng tới chủ trương bảo vệ, tăng quyền lợi, bảo đảm người lao động được thụ hưởng chế độ hưu trí thay vì nhận BHXH một lần. Bên cạnh đó, Luật cũng tôn trọng quyền của người lao động.
Trước khi Luật mới có hiệu lực (từ ngày 1/7/2025) chế độ BHXH một lần vẫn được thực hiện theo quy định tại Luật BHXH 2014.
Với những người tham gia BHXH từ ngày 1/7/2025, theo Luật BHXH mới vẫn có quyền nhận BHXH một lần trong các trường hợp: Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm; ra nước ngoài để định cư; đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS; có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, người khuyết tật đặc biệt nặng.
Ngoài ra, người lao động có thời gian đóng trước ngày luật này có hiệu lực thi hành, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng chưa đủ 20 năm.
Người lao động là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ công an nhân dân; dân quân thường trực…. khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện và không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
Người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đã chấm dứt tham gia BHXH mà có đề nghị thì cũng được hưởng chế độ một lần.
Luật BHXH mới cũng quy định, nếu người lao động bảo lưu để hưởng lương hưu thay vì hưởng BHXH một lần sẽ có cơ hội hưởng trợ cấp hằng tháng sớm trước 75 tuổi, trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng đó có cơ hội hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đóng; được tiếp cận các quyền lợi, chính sách khác như tín dụng.
Theo chuyên gia lao động tiền lương, việc điều chỉnh quy định về rút BHXH một lần tại Luật BHXH mới đảm bảo quyền lợi cho những người đang tham gia BHXH theo quy định cũ. Về lâu dài, việc người tham gia mới sẽ chỉ còn hưởng BHXH một lần trong một số trường hợp đặc biệt.
Việc này góp phần gia tăng số người ở lại hệ thống để được thụ hưởng các chế độ từ chính quá trình tích lũy khi tham gia BHXH, giảm gánh nặng cho cả xã hội, ngân sách nhà nước sau này.
