Ths.BS Phạm Tuấn Anh, Phó Trưởng khoa Điều trị yêu cầu, Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội) cho biết nguyên nhân gây UT gan đến nay vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh như giới tính (thường gặp ở nam giới nhiều hơn nữ giới), những người mắc bệnh gan mạn tính (xơ gan), gan nhiễm mỡ, viêm gan B, viêm gan C, béo phì, nhiễm độc tố aflatoxin do nấm mốc…
Ngoài ra, nguyên nhân gây UT gan có thể liên quan đến các yếu tố môi trường, chế độ ăn uống lạm dụng rượu bia, thuốc lá….
Dưới đây là 5 việc cần làm để tránh xa ung thư gan:
Thăm khám gan định kỳ và tiêm vắc xin phòng bệnh
Đến nay, nguyên nhân gây UT gan vẫn được cho là rất phức tạp và vì không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu của bệnh. Vì thế, chiến lược quan trọng nhất là phòng ngừa, loại bỏ nguy cơ gây bệnh và xử lý mầm bệnh.
Nếu bạn chưa nhiễm virus viêm gan B thì việc tiêm vắc xin là biện pháp phòng ngừa ung thư gan hữu hiệu. Thống kê cho thấy có đến trên 80% bệnh nhân bị UT gan do tiến triển từ viêm gan virus B, 5% là do virus viêm gan C.
Nếu nằm trong nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị UT gan (bệnh nhân viêm gan B, C, viêm gan do bia rượu, xơ gan…), bạn nên tầm soát phòng định kỳ tối thiểu 3-6 tháng/lần.
Để tầm soát UT gan, người ta áp dụng các phương pháp sau: xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu ngoại vi, đánh giá chức năng gan qua các xét nghiệm ALT(GPT), AST(GOT), GGT, định lượng bilirubin toàn phần; tầm soát nhiễm virus viêm gan B, C, tầm soát qua xét nghiệm định lượng AFP, CEA, CA 19.9, tầm soát u gan qua siêu âm ổ bụng hoặc CT scan vùng bụng.
Điều chỉnh chế độ ăn hợp lý
Theo bác sĩ Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội), các thực phẩm không đảm bảo không phải yếu tố chính gây UT gan nhưng chúng cũng góp phần vào việc tăng nguy cơ mắc căn bệnh này. Do đó, nếu ăn uống cẩn thận hơn chúng ta có thể có thêm cơ hội để phòng chống UT gan.
Thức ăn bị mốc
Chất aflatoxin trong thức ăn bị mốc có thể gây UT gan. Vì vậy cần bảo quản thức ăn cẩn thận, khi thấy bị mốc cần bỏ ngay, đặc biệt là đậu nành, lạc, khoai lang, mía, dầu đậu phộng.
Thực phẩm chứa lượng muối cao
Ăn thực phẩm chứa hàm lượng muối cao làm trầm trọng thêm các triệu chứng của UT gan. Vì thế, khi chế biến, bạn nên ăn nhạt. Ngoài ra, dưa cà muối chua không những mặn mà có chứa một lượng nitrosamine cao được chứng minh gây UT gan. Vì thế, tốt nhất bạn không ăn đồ muối chua hoặc ăn hạn chế.
Dầu, mỡ biến chất
Dầu mỡ để lâu sinh ra chất hóa học MDA, có thể tạo ra polymer phản ứng với protein và DNA trong cơ thể, gây đột biến cấu trúc protein, làm cho tế bào đột biến thành tế bào UT. Vì vậy, các chuyên gia khuyên khi sử dụng dầu thực vật và mỡ động vật không nên lưu trữ quá lâu, đặc biệt không sử dụng dầu mỡ chiên đi chiên lại nhiều lần.
Đường
Một gánh nặng lớn nữa cho gan đó chính là đường – xuất hiện trong các loại đồ ngọt, đồ uống giải khát, bánh kẹo… Thói quen ăn thiên về đồ ngọt nhiều cũng sẽ mang lại phản ứng bất lợi cho gan.
Duy trì thái độ sống lành mạnh, chế độ nghỉ ngơi hợp lý
Rượu bia và thuốc lá là yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc bệnh UT gan. Điều này nguy hiểm hơn nếu thói quen đó có ở những người bị viêm gan B, C. Rượu bia khiến gan không thể lọc hết các chất độc, từ đó các tế bào gan bị thương tổn và bị thay thế thành mô sẹo, gây xơ gan mãn tính và dẫn tới UT gan.
Bên cạnh đó, cũng không nên sử dụng những loại thức uống có ga, không hút thuốc lá hoặc các chất kích thích khác.
Ngoài ra, ngày nay nhiều người ngủ rất muộn và thức khuya đã trở thành một trạng thái bình thường của họ. Một số người làm việc cả ngày lẫn đêm, khiến cho gan hầu như không được nghỉ. Khi cơ quan này không được thư giãn, nghỉ ngơi đầy đủ sẽ ảnh hưởng đến việc tự sửa chữa các tế bào chết và sẽ khiến nó rơi vào trạng thái cực kỳ mệt mỏi và bị tổn thương.
Vì thế, bạn cần điều chỉnh lịch sinh hoạt, chú ý nghỉ ngơi phù hợp, vận động ngoài trời với cường độ phù hợp.
Cân bằng cảm xúc, luôn giữ tinh thần lạc quan
Tâm trạng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Vì vậy, tốt nhất là bạn có thể học hỏi những cách đơn giản để kiểm soát cảm xúc của mình, luôn giữ tinh thần lạc quan.
Cải thiện chức năng gan kịp thời
Nếu kiểm tra sức khỏe thấy chỉ số bất thường về men gan và bilirubin, nghĩa là các tế bào gan đã bị tổn thương tương đối nghiêm trọng. Hãy bổ sung các loại thực phẩm và thuốc chứa vitamin C, vitamin B và các loại thuốc khác có tác dụng tốt cho gan.
Tuy nhiên, cần ghi nhớ rằng quá nhiều thuốc sẽ làm tăng gánh nặng cho gan, nó cũng sẽ ảnh hưởng đến sự hấp thụ của cơ thể, đồng thời làm trì hoãn thời gian phục hồi chức năng gan.
