Âm đức là gì?
Từ nhỏ chúng ta vẫn thường được dạy rằng “Phải tích âm đức, không cho mình thì cũng là cho con cháu”. Vậy rốt cuộc như thế nào là tích âm đức?
Hiểu một cách đơn giản, hành thiện đều là tích đức. Nếu nói rõ thì thiện có thật có giả, có ngọn có ngành, có âm có dương, có đúng có sai, có lệch có chính, có vơi có đầy, có lớn có nhỏ, có khó có dễ, đều cần phân biệt rạch ròi.
Phàm là hành thiện mà được người biết đến tức là “dương thiện”. Hành thiện mà người khác không biết đến gọi là “âm đức”.
Đặc biệt là với những người tu đạo Phật, tất cả giáo lý sâu sa của Đức Phật đều chỉ nằm trong hai từ “tích đức – hành thiện”. Điều này đã dung nhập vào trong máu thịt, trở thành nội dung cơ bản và quan trọng nhất trong quá trình tu hành.
Tại sao con người phải hành thiện tích ÂM ĐỨC? Mỗi một việc tốt mà con người làm ra, đều chính là hành thiện.
Tục ngữ có câu rằng: “Con người hành thiện thì trời đất đều biết, ắt có phúc báo”. Hành thiện chính là chỉ âm đức. Con người tích đức càng nhiều thì phúc báo càng lớn.
Có câu nói: “Dương thiện hưởng tiếng thơm trên đời, âm đức được hưởng phúc báo từ trời”.
Mỗi ngày làm một việc thiện vốn không khó, cái khó nằm ở việc hành thiện nhưng không cầu báo đáp, không cầu lưu danh, làm việc tốt nhưng không đòi hỏi công lao. Đó chính là nguyên lý tích âm đức mà nhà Phật đề cao.
Làm xong dương đức, bạn sẽ được mọi người khen ngợi, được phát bằng khen, sẽ được vỗ tay tán thưởng. Những thứ đó đều là quả báo thiện lành của bạn, nhưng xong rồi thì cũng hết.
Âm đức lại khác. Nó sẽ tích lũy dần dần, từng chút một, ngày qua ngày. Khi đạt tới một giới hạn nhất định, âm đức sẽ trở thành phúc báo to lớn đến với bạn, thậm chí che chở cho cả con cháu đời sau của bạn được bình an, hạnh phúc.
Hay nói một cách đơn giản, âm đức giống như hạt giống, chỉ cần hạt nẩy mầm thì không lo tương lai không có cơ hội gặt hái. Đọc ngay: Ý nghĩa của âm đức theo Đạo Phật là gì?
Dưới đây là 5 việc làm tích âm đức mà bất cứ ai cũng nên ghi nhớ để thực hiện. Dù chỉ làm được một điều cũng chứng minh bạn là người có phúc. Đương nhiên, làm được càng nhiều thì phúc báo của bạn lại càng sâu dày!
1. Việc làm tích âm đức thứ nhất: Năng kết thiện duyên
“Duyên” chính là quan hệ giữa người với người. Thiện duyên tức là xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với những người xung quanh. Điều này lợi cho mình mà cũng ích cho cả người.
Cho dù có thích hay không, chúng sanh trên đời đều cần phải kết thiện duyên, tránh xa ác duyên, đây cũng là một trong những phương thức tích phúc báo tốt nhất.
Vậy vì sao kết thiện duyên lại là việc làm tích âm đức quan trọng?
Phật gia cho rằng, thiện duyên giống như một chuyến đò ngang của sinh mệnh, chỉ có những người năng kết thiện duyên rộng rãi thì mới có thể ngồi trên chuyến đò hướng đến tương lai tốt đẹp đó.
Một người bình thường sẽ rất vất vả và cũng phải trải qua trăm ngàn khó khăn mới có thể đạt được mục tiêu của đời mình, nhưng người năng kết thiện duyên thì có thể đạt được dễ dàng hơn.
Một người bình thường khó tránh được tai họa, nhưng người năng kết thiện duyên lại có thể gặp họa mà hóa lành. Cuộc sống khó ngờ ác duyên là thiện duyên.
Trong Phật gia có một câu chuyện kể rằng: Một lần Phật Thích Ca Mâu Ni dẫn dắt các đồ đệ đi truyền pháp và hóa duyên.
Khi đến cạnh một con sông lớn, ngài hỏi các đồ đệ của mình rằng: “Có một khối đá tảng rộng ba thước vuông, đặt ở trên nước mà không bị chìm, trái lại còn có thể đi qua sông. Tảng đá ấy cũng không bị ướt. Các con có thể nói cho ta biết, rốt cuộc nguyên nhân là vì sao không?”
Các đệ tử trầm tư suy nghĩ, không ai nói ra được đạo lý trong đó. Cuối cùng, họ không còn cách nào đành thỉnh giáo Phật Thích Ca Mâu Ni.
Phật Thích Ca Mâu Ni trả lời: “Đạo lý này rất đơn giản. Đó là do tảng đá ấy có thiện duyên. Thiện duyên của tảng đá là gì? Chính là chiếc đò. Tảng đá đặt trên đò mà xuôi qua sông, nên bản thân nó không tự nhiên bị chìm xuống, cũng không bị ẩm ướt.
Con người trên thế gian cũng là như thế, chỉ có gặp được thiện duyên mới có thể có được lợi ích, có được điều tốt đẹp, mới có thể làm thành việc tốt, mới có thể trở thành người tốt!
Nếu không thì chỉ có thể làm chuyện xấu, trở thành ác nhân. Cho nên, con người sống trên đời, nên lựa chọn cho mình một người thầy tốt, kết giao một số bạn bè tốt, đây cũng chính là thiện duyên của con người.”
Mỗi một ý niệm đều dẫn đến nhân quả báo ứng, là tốt là xấu tùy thuộc vào hành động và tu hành của mỗi người.
Càng nhiều ý niệm, ngôn ngữ hay hành động thiện lành thì càng nhiều âm đức được tích góp lại. Đồng thời, bạn cũng sẽ góp nhặt được càng nhiều thiện duyên.
Một người biết cách đối nhân xử thế, biết cách xây dựng các mối quan hệ xã giao tốt đẹp thì cuộc sống và công việc của người đó càng thêm thuận lợi, suôn sẻ như ý. Cuộc đời của người đó tự nhiên cũng ngập tràn may mắn.
2. Việc làm tích âm đức thứ hai: Tin vào nhân quả
Chư Phật Bồ Tát xuất hiện ở thế gian thuần thiện vô ác nhưng vẫn không thể rời khỏi chân lý của luật nhân – quả.
Cho nên, Phật Pháp mới có câu: “Vạn pháp giai không, nhân quả bất không”.
Trước hết cần phải nói rằng, hiện tại có rất nhiều người học Phật hiểu lầm chữ “không”. Chữ “không” trong đạo Phật khác hẳn so với chữ “không” ở ngoài đời.
Chữ “không” ở ngoài đời có nghĩa là không có. Còn chữ “không” trong đạo Phật không có nghĩa như vậy, mà là nói ở ngay nơi sự vật đang hiện hữu vốn không có bản chất thật sự, chỉ do nhiều thứ kết hợp lại với nhau mà tạo thành.
Vạn vật vốn không có thật, nhưng chúng ta chấp là thật có, cho nên đức Phật đã nói “không” để phá cái tâm chấp có, chấp thật đó.
“Nhân quả bất không” – Nhân quả vì sao bất không?
Trong quá trình chuyển biến, nhân biến thành quả, quả lại biến thành nhân; nhân quả vĩnh viễn tuần hoàn, vĩnh viễn luân chuyển. Đó chính là nhân quả bất không.
Những nghiệp nhân quả báo, kiết hung, họa phước trên đời cũng luôn tuần hoàn, tiếp nối không dừng.
Mỗi một người tạo nghiệp là “nhân”, chịu báo ứng là “quả”. Khi chịu báo ứng, người đó lại tiếp tục tạo nghiệp, vĩnh viễn luân chuyển, vĩnh viễn tuần hoàn.
Phật gia dạy rằng: Chúng ta đều phải tu thiện tích đức, cố gắng kiểm soát bản thân để không sinh ra ác niệm, càng không nên làm tổn thương người khác, không vi phạm luân thường đạo lý.
Còn nếu như tạo ác quả, báo ứng sẽ giáng xuống không thể tránh khỏi, kéo dài từ đời này qua đời khác.
Quả báo thông cả ba đời: có hiện đời, nhân thiện – ác trong đời này đã tạo thì ngay trong đời này có được quả thiện – ác báo ứng, đây gọi là hiện báo.
Cũng có những nghiệp thiện – ác trong đời này chúng ta đã làm, ngay trong đời này không có quả báo mà quả báo lại đến trong đời sau kiếp sau, việc này trong Phật pháp gọi là sanh báo. Bạn trong đời sau sẽ gặp cái quả báo này.
Còn có một loại những nghiệp thiện – ác trong đời này đã làm, đến đời sau cũng chưa có quả báo mà phải đợi đến đời thứ ba, hoặc đời thứ tư, hoặc giả là đến ngàn vạn kiếp sau, hoặc giả là vô lượng kiếp sau gặp được duyên thì quả báo này mới hiện hành, đây đều gọi là hậu báo.
Nhân – quả thông cả ba đời, tạo tác nhân nghiệp thì nhất định có quả báo. Nếu như nói tạo tác nhân nghiệp mà không có quả báo vậy thì trên lý nói không thông mà trên sự cũng nói không thông, nhất định sẽ có quả báo.
Do đó khởi tâm động niệm của chúng ta lời nói việc làm không thể không cẩn trọng.
Trong kinh thường nói “Bồ Tát sợ nhân, chúng sanh sợ quả”. Bồ Tát là người giác ngộ, họ lo sợ chính mình tương lai chịu ác báo cho nên họ đoạn cái nhân ác trước, quyết định không tạo cái nhân ác, do vậy mà tội chướng của họ bị tiêu diệt, công đức mới có thể được viên mãn, mới có thể tu hành thành Phật quả.
Còn chúng sanh phàm phu thì thường hay tạo nhân ác nhưng lại mong muốn không gặp ác báo. Phật nói cái tâm trạng này cũng giống như ở dưới ánh mặt trời mà muốn vứt đi cái bóng của chính mình vậy, tốn công vô ích, là việc không thể được.
3. Việc làm tích âm đức thứ ba: Hiếu kính cha mẹ
Cổ ngữ nói: “Bách thiện hiếu vi tiên”, nghĩa là trong trăm cái thiện thì hiếu kính cha mẹ là đứng đầu.
Hành thiện tích đức, trước hết là phải biết hiếu kính cha mẹ. Cha mẹ được ví là phúc điền lớn nhất trên thế gian. Hiếu kính với cha mẹ là đạo lý hiển nhiên của người con. Đó không chỉ là bổn phận mà còn là cách bồi đắp phúc báo của chính bản thân mình.
Phật gia có dạy: Nếu có thể hiếu kính cha mẹ, làm cha mẹ vui lòng, phúc đức là vô tận.
Hiếu thuận cha mẹ chính là hành động tích âm đức tốt nhất trên đời. Một người làm được việc làm tích âm đức thứ ba này sẽ đạt được 4 loại phúc báo: Là người đường hoàng, sung túc giàu có, tam an vô bệnh, trường thọ an khang.
Có thể tưởng tượng một cách đơn giản hơn: Một người sinh ra và lớn lên trong một gia đình hòa thuận hạnh phúc, tâm trạng mỗi ngày đều vui vẻ thoải mái.
Tâm thái cũng vì vậy mà khoan hậu hiền hòa, đối nhân xử sự cũng sẽ khéo léo, không câu nệ toan tính. Phúc báo tự nhiên cũng đến cuồn cuộn không ngừng.
Bậc làm cha mẹ nên trở thành tấm gương sáng cho con cái, thân là con thì phải coi việc hiếu kính cha mẹ là nghĩa vụ và trách nhiệm hàng đầu. Đây chính là một trong những việc làm tích âm đức trực tiếp nhất mà ai cũng nên ghi nhớ.
Đừng bỏ lỡ: Lời phật dạy về báo hiếu cha mẹ: Vận may tối thượng ở chữ Hiếu
4. Việc làm tích âm đức thứ tư: Năng bố thí
Phật gia dạy rằng: bạn bố thí đi cái gì thì sẽ nhận lại thứ đó. Bố thí cũng giống như gieo trồng hạt giống, bố thí càng nhiều thì thu hoạch càng bội thu.
Cần phải hiểu rằng, bố thí ở đây không chỉ là hành động quyên tặng, dâng cúng cho các thầy sư trong chùa miếu, mà bao gồm rất nhiều phương diện.
Bố thí tài thì nhận về phúc báo, bố thí pháp thì thu về trí tuệ. Tu nhân tích đức, làm việc thiện, trời không phụ lòng.
Mỗi ngày, thêm một nụ cười, thêm một câu tán thưởng, thêm một lần nhường nhịn, thêm một hành động giúp đỡ… đó đều là hành động bố thí. Bố thí thực ra chính là đang tu phúc và tu trí tuệ.
Tâm thái của bạn ra sao sẽ quyết định cách bạn nhìn thế giới. Khi bạn giang hai cánh tay, thế giới cũng sẽ ôm lấy bạn.
Nụ cười của bạn sẽ đổi lấy nụ cười của người khác, câu tán thưởng của bạn sẽ đổi lấy hảo cảm từ người khác, hành động giúp đỡ của bạn đối lấy lời cảm ơn.
Trong quá trình truyền đi tình yêu và sự ấm áp, bạn bất giác đã tự tích âm đức cho chính mình.
Hơn nữa, thường xuyên hành thiện, gia đình của bạn cũng sẽ êm ấm, sự nghiệp thông thuận, mọi chuyện cát lành, đó chẳng phải là một cách tích âm đức hiệu quả đó sao?
5. Việc làm tích âm đức thứ năm: Tu thân dưỡng tính
Phật gia có ngũ giới (5 điều ngăn cấm) bao gồm: không sát sinh, không trộm cắp, không tà dâm, không nói dối, không uống rượu. Đây là những điều cơ bản làm người, cũng là những việc làm tích âm đức rất hiệu quả.
Sở dĩ đức Phật đặt ra năm giới, vì Ngài mong muốn cho người Phật tử tại gia hưởng được quả báo tốt đẹp. Bạn có biết: Vì sao cửa nhà Phật cấm rượu?
Không sát sinh để nhận phúc báo trường thọ; không trộm cáp để nhận phúc báo đại phú đại quý; không tà dâm để bảo vệ sự công bình, bảo vệ hạnh phúc cho gia đình mình và gia đình người; không nói dối để nhận lại sự tôn kính của mọi người; không uống rượu để luôn giữ được sự minh mẫn và thông tuệ.
Cho nên tu ngũ thiện (5 điều thiện) thì mới có thể được phúc báo, trường thọ, an khang, giàu có, gia đình và sự nghiệp viên mãn.
Nếu trong năm dài tháng rộng của cuộc đời, bạn có thể dùng ngũ giới để tu thân, tương lai chắc chắn sẽ nhận lại quả ngọt xứng đáng.
Khi hành thiện tích đức đủ nhiều, quả báo cũng tăng lên theo đó. Bởi vì tích đủ thiện mới có thể biến thành âm đức phúc báo che chở cho con cháu nhiều đời sau.