Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), số người sống chung với bệnh tiểu đường đã tăng mạnh từ 200 triệu người vào năm 1990 lên đến 830 triệu người vào năm 2022. Đáng chú ý, tốc độ gia tăng bệnh tiểu đường ở các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình đang nhanh hơn nhiều so với những nước có thu nhập cao.
Bệnh tiểu đường có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như mù lòa, suy thận, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và thậm chí là cắt cụt chi. Một số triệu chứng của bệnh có thể xuất hiện rõ rệt sau bữa ăn, bao gồm:
1. Cảm giác buồn ngủ hoặc chóng mặt
Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ cho biết đây là hai dấu hiệu phổ biến liên quan đến sự thay đổi bất thường của đường huyết. Khi lượng đường trong máu tăng cao, người bệnh dễ cảm thấy mệt mỏi, lơ mơ và thiếu tỉnh táo. Ngược lại, khi đường huyết xuống quá thấp, họ có thể bị chóng mặt, lú lẫn và kiệt sức. Cả hai tình trạng này thường gặp ở những người chưa kiểm soát tốt bệnh tiểu đường.
Một nguyên nhân khác gây ra tình trạng này là do kháng insulin – đặc trưng của bệnh tiểu đường type 2. Khi cơ thể không đáp ứng tốt với insulin, glucose không được chuyển hóa thành năng lượng, khiến người bệnh cảm thấy uể oải hoặc buồn ngủ ngay sau bữa ăn.
Bên cạnh đó, tiểu đường còn ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và hệ thần kinh, gây cảm giác chóng mặt – đặc biệt khi đứng dậy đột ngột. Mất nước do đi tiểu thường xuyên (một dấu hiệu của tăng đường huyết) cũng làm tình trạng mệt mỏi và chóng mặt trầm trọng hơn.
2. Táo bón nặng
Theo Mayo Clinic, bệnh tiểu đường có thể làm tổn thương các dây thần kinh điều khiển hoạt động của hệ tiêu hóa, khiến nhu động ruột bị chậm lại và gây táo bón. Lượng đường huyết cao kéo dài cũng ảnh hưởng đến chức năng bình thường của hệ tiêu hóa.
Ngoài ra, nhiều người mắc tiểu đường type 2 thường không bổ sung đủ nước hoặc chất xơ – hai yếu tố quan trọng để duy trì nhu động ruột đều đặn. Một số loại thuốc điều trị tiểu đường (như thuốc hạ đường huyết hoặc thuốc sắt đi kèm) cũng có thể gây táo bón.
Để giảm táo bón do tiểu đường, người bệnh cần duy trì đường huyết ổn định, uống đủ nước, tăng cường chất xơ và vận động thường xuyên. Nếu tình trạng kéo dài hoặc nghiêm trọng, nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Bác sĩ Trương Gia Minh (Trung Quốc) chia sẻ trên China Times rằng đi bộ nhẹ nhàng 30 phút mỗi ngày có thể giúp ổn định đường huyết sau bữa ăn và hỗ trợ nhu động ruột. Đồng thời, nên uống nhiều nước, bổ sung chất xơ từ thực phẩm như khoai lang, yến mạch, hạt chia; massage bụng theo chiều kim đồng hồ trước khi ngủ; và sử dụng vừa phải các thực phẩm chứa probiotic hoặc prebiotic như đậu nành lên men, hành tây, tỏi.
