Câu “bệnh từ miệng mà vào” nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của an toàn thực phẩm, nhưng ít người chú ý đến các dụng cụ ăn uống – thứ tiếp xúc trực tiếp với miệng mỗi ngày. Dưới đây là những nguy cơ tiềm ẩn và cách phòng tránh khi sử dụng bát đũa.
1. Nguy cơ từ bát giả sứ
Bát giả sứ, tuy nhẹ và khó vỡ, lại có thể gây hại sức khỏe nếu không đạt chuẩn an toàn. Loại bát này thường làm từ nhựa melamine, không chịu được nhiệt độ cao. Khi tiếp xúc với dầu nóng 200℃ trong 10 phút, melamine có thể phân hủy, giải phóng formaldehyde – chất gây ung thư loại 1, liên quan đến các bệnh nguy hiểm như bạch cầu, ung thư hạch, và ung thư não.
Ngoài ra, bát giả sứ kém chất lượng làm từ nhựa urê-formaldehyde còn độc hại hơn, giải phóng formaldehyde vượt tiêu chuẩn quốc gia.
Cách sử dụng bát giả sứ an toàn:
Chọn sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn quốc gia, có chứng nhận như dấu QS.
Tránh mua bát có hoa văn sặc sỡ vì sơn chứa kim loại nặng.
Ngâm bát trong nước sôi 30 phút trước khi dùng; nếu có mùi hôi hoặc biến dạng, không nên sử dụng.
Không dùng bát giả sứ để đựng thức ăn nóng, dầu nóng, hoặc cho vào lò vi sóng, lò nướng.
2. Nguy cơ từ đũa gỗ
Đũa gỗ là lựa chọn phổ biến nhờ nhẹ, dễ sử dụng và ít nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, nếu có lớp sơn bên ngoài, nguy cơ độc hại tăng lên. Lớp sơn này có thể chứa chì hoặc benzen, bay hơi ở nhiệt độ cao và gây ung thư.
Đũa gỗ cũ, bị nứt hoặc ẩm mốc, dễ là môi trường cho vi khuẩn như tụ cầu vàng, E. coli, và aflatoxin – một chất gây ung thư gan.
Hướng dẫn chọn và bảo quản đũa gỗ:
Không dùng đũa có lớp sơn bóng.
Thay đũa mới thường xuyên, đặc biệt khi có dấu hiệu nứt, mốc.
Rửa và lau khô đũa sau mỗi lần sử dụng để tránh ẩm mốc.
3. So sánh các loại đũa khác
Đũa inox: Dễ vệ sinh, bền, nhưng trơn và khó sử dụng hơn. Tránh đũa inox loại 201 vì dễ bị ăn mòn và có thể chứa kim loại nặng.
Đũa nhựa: Nhẹ, tiện lợi, nhưng dễ biến dạng khi gặp nhiệt độ cao. Không nên dùng thường xuyên.
Đũa gốm sứ: Đẹp mắt, không dễ nhiễm khuẩn, nhưng dễ vỡ.
Lời khuyên bảo vệ sức khỏe
Hãy chú ý kiểm tra nguồn gốc và chất lượng của dụng cụ ăn uống. Thường xuyên thay mới bát đũa và tuân thủ các hướng dẫn sử dụng an toàn để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.
